Twitter, Inc. Türkiye Cumhuriyeti hukukuna tabi mi? BTK’nın verdiği para cezasına uyarsa ne olur? Uymazsa Twitter kapatılabilir mi, yetkilileri tutuklanabilir mi?
Twitter, Inc. merkezi San Francisco, California, ABD olan ve hisseleri New York Borsası’nda işlem gören halka açık bir şirkettir.
Internet üzerinden kullanıcılarına, her biri 140 klavye vuruşu ile sınırlı olmak üzere postlar atmasına izin veren bir mikro-blog hizmeti ile 2015 Ocak ayında satın aldığı Periscope uygulaması ile iOS ve Android kullanıcılarına mobil gerçek zamanlı görüntülü veri akışı (canlı video) yayımlama hizmeti vermektedir.
Twitter, Inc.’in, “Twitter” markası ile verdiği mikro-blog hizmeti ve “Periscope” markası ile verdiği canlı video hizmeti, Internet üzerinden verildiğinden dünyanın her yerindeki insanlar tarafından hiçbir ülke sınırı olmaksızın takip edilebilir ve gözlemlenebilir.
Twitter verdiği bu hizmetler itibarı ile hukuken yer sağlayıcı olarak nitelendirilir. Yani, kullanıcılarının yazılarına ve videolarına yer veren bir platformdur. Twitter’ın kendisi, bu içeriğin hazırlanmasında ve yayınlanmasında hiçbir rol üstlenmez. Twitter sadece kullanıcıların bu içeriği paylaştığı platformdur.
Bu itibarla, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilgili mevzuatına göre DAHİ, Twitter yer sağlayıcıdır ve kendi platformuna konan içeriği denetlemek veya o içeriğin hukuka uygun olmasını sağlamak gibi hukuki bir sorumluluğu yoktur.
Bu durum bir yana, Twitter,
- California, ABD’de kurulu bir şirkettir,
- Vergi mevzuatımız bakımından Türkiye’de hiçbir “işyeri” ya da “daimi temsilcisi” bulunmamakta ve bunların olduğunu kabul etmemizi gerektiren hiçbir ticari veya organik ilişkisi de bulunmadığı için “dar mükellef” de sayılamaz,
- Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde sunucu (server) bulundurmamakta, Türkiye Cumhuriyeti içinde mukim hiçbir üçüncü şahıstan sunucu (server) hizmeti almamakta, hiçbir sunucu işletmemektedir,
- Ceza hukukumuzda, suçun işlendiği veya zararın doğduğu yerin hukukun uygulama kazanabileceğine ilişkin sav da, kanımca burada geçerli olamaz zira eğer hukuka aykırı bir eylem ve bunun zararlı bir sonucu var ise de, bu eylemi ika eden kişi Twitter değil, Twitter’da yayın yapan kişi veya kurumdur.
- Bu cezanın henüz usul hukuku bakımından uluslararası sözleşmelere göre geçerli şekilde tebliğ edildiği bile şu aşamada kabul edilemez.
Yukarıda ifade ettiğim gerekçelerle, Twitter Inc., Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına tabi değildir.
Türkiye’de konuya ilişkin temel yasal dayanak olarak kabul edilen 5651 sayılı Kanun hükümleri ve uygulamasına ilişkin aleyhte biri bu hafta çıkan iki AİHM kararı, yine biri bu hafta çıkan biri kanun hükümleri hüküm iptalini, ikisi Twitter ve YouTube açılmasını içeren üç Anayasa Mahekemesi kararı, bir de 5651 çerçevesine kurulan Erişim Sağlayıcıları Birliği’nin ana sözleşmesi’nin yürütmesini durduran Danıştay kararı vardır.
Ayrıca, 2014 yılından beri dört defa kapatılan ve son üç kapatılması Anayasa Mahkemesi kararına rağmen ve ona aykırı olarak yapılan Twitter Ağustos’ta yayımladığı en son altı aylık Şeffaflık Raporu’na göre 2015’in ilk 6 ayında 37 farklı ülkeden toplam 1003 adet içerik kaldırma talebi aldı. Bu taleplerden 718’i Türkiye’den geldi. İkinci en fazla içerik kaldırma talebi ise 68 taleple Rusya’ya ait. İçerik kaldırma taleplerinin 442’si mahkeme kararlarıyla yapılırken bunlardan 408 başvuruyu Türkiye yaptı. Türkiye’den son 6 ayda, geçen yıla göre 241 daha fazla kaldırma talebi iletilirken Twitter bu taleplerin sadece yüzde 50’sine uydu.
Bugün Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından verilen ifade hürriyeti ihlali davalarının neredeyse yüzde 50’sinin suçlusu olarak birinci sırada olan (ikinci Avusturya ile aramızda 200 adet dava farkıyla), sayısı tam bilinmiyor olmakla birlikte 100 bine yakın web sitesinin yasaklanmış olduğu, her devlet zafiyetinde, her yolsuzluk iddiasında Twitter, YouTube gibi haber alma, basın ve ifade hürriyetlerinin yaşandığı dijital platformların dibine baltanın vurulduğu, medya kurumlarına ve gazetecilere saldırıların, baskıların, kapatmaların yapıldığı, dünyada en kötü gazeteci gardiyanı seçilen bir ülke haline geldi.
Bu şartlar altında Twitter, aslında hukuken tabi olmadığı kanunlara tabi imişçesine bazı tasarruflarda bulunursa ABD Anayasası ve sermaye piyasaları hükümleri dahil mevzuatı bakımından iddialarla karşılaşabilir ve zor durumda kalabilir. Unutmayalım ki, Twitter bu tür uygulamalara karşı ABD Federal Hükumetine karşı bile dava açmış bir şirkettir.
BTK’nın verdiği para cezasına uyması halinde kendi kendine bir tabiyet ikrarı yapma durumuna düşer ki bu hareket bir çok açıdan Twitter için yanlış olur. Bu para cezasına uymaması halinde ise Twitter yeniden Türkiye’de kapatılmayla karşılaşacağı gibi, para cezasının uygulanması bakımından bu idari para cezası olduğundan hapis cezasına çevrilmez.